Na obszarze Nadleśnictwa Trzebież przeważają siedliska borowe (BMśw – bor mieszany świeży i Bśw – bór świeży) z glebami wytworzonymi z polodowcowych utworów piaszczystych, mało zasobnych w składniki odżywcze. Są to przeważnie gleby bielicoziemne (rdzawe, bielicowe i bielice), stąd tak duża dominacja drzewostanów z sosną (gatunkiem mało wymagającym), jako gatunkiem panującym.

Wędrując po Puszczy Wkrzańskiej podziwiamy świat roślin, grzybów i zwierząt, od wierzchołków drzew po runo leśne, ale trudno jest nam zajrzeć w głąb gleby i poznać jej tajemnice. Czasami wichura sprawi, że drzewo wywróci się z całą bryłą korzeniową i odsłoni się przekrój gleby z jej poziomami ale zwykle kopie się odkrywkę glebową, by określić jej cechy, poziomy diagnostyczne i zachodzące w niej procesy np. bielicowania (wymywania związków żelaza i próchnicy w głąb profilu). Taki profil gleby można przenieść na płótno (tak wykonane profile gleb występujących na terenie Nadleśnictwa Trzebież, można zobaczyć w sali ekosystemów w TOEE w Zalesiu) lub do tuby szklanej (na zdjęciu). Najszybciej jednak i przy najmniejszym nakładzie pracy, a i przy najmniejszej ingerencji w środowisko glebowe, można zajrzeć do gleby, wykorzystując laskę glebową (próbnik gleby).

Nadleśnictwo Trzebież może się pochwalić rarytasem gleboznawczym, w postaci gleby ochrowej, bardzo fotogenicznej. Charakteryzuje się ona poziomem akumulacji żelaza o dużej miąższości (do 50 cm). Poniżej tego poziomu występuje skała macierzysta (żółty piasek polodowcowy). Gleby ochrowe są to gleby reliktowe, bardzo rzadko spotykane (w Polsce tylko kilka powierzchni), tworzące niewielkie zasięgi w obniżeniach terenu, wśród gleb kwaśnych. Powstających pod wpływem podsiąkających wód gruntowych nasyconych związkami żelaza, manganu i glinu oraz kwasów próchnicznych.

Tekst i zdjęcia dr Tadeusz Leśnik