Zorza polarna jest fascynującym zjawiskiem świetlnym. Wyróżniamy zorzę północną, zwaną też aurora borealis lub northern lights oraz południową, czyli aurora australis lub southern lights. 

Zorza powstaje na skutek zderzenia się naładowanych cząstek pochodzących ze Słońca z molekułami gazów atmosferycznych, co powoduje wyładowanie energii kinetycznej przybierając formę emisji świetlnej. Naładowane wysokoenergetyczne protony i elektrony – czyli wiatr słoneczny, oddziałują z ziemskim polem magnetycznym. Poprzez zderzenie się z azotem i tlenem w okolicach biegunów ziemi tworzą reakcję, której towarzyszy wypromieniowanie energii w postaci świetlnych kwantów, nazwanych – zorzą polarną.  

Jaki kolor ma zorza? Kolor zorzy zależy od rodzaju gazu oraz od wysokości, na jakiej występuje zjawisko. Na czerwono i na zielono świeci tlen, natomiast azot świeci w kolorach purpury i bordo. Zderzenie cząstek z mieszaniną azotu i tlenu daje barwę żółtą. Lżejsze gazy – wodór i hel – świecą w tonacji niebieskiej ifioletowej. Rozróżnia się typy systematyczne zórz: pasma, łuki, kurtyny, promienie, korony i inne.

Gdzie i kiedy można ”polować na zorze”?                                                                                                        Zorza polarna występuje w tzw. strefach zorzowych, takich jak: Norwegia, Finlandia, Islandia czy Północna Kanada. Znajdują się one między 20 a 25 stopniem od biegunów magnetycznych. Jest wiele miejsc na Ziemi idealnych do obserwacji zorzy polarnej. Islandia, szczególnie lodowiec Jokulsarlon, brzeg jeziora Kleifarvatn, Park Narodowy Þingvellir czy okolice latarni morskiej Grótta w pobliżu Reykjaviku. W Norwegii warto wybrać się na wyspy Lofoty, wyspę Svalbard oraz do miejscowości Tromso. W Finlandii polować na zorzę możemy w Laponii, a w Rosji w Murmańsku na Syberii. W USA niesamowite zorze można zobaczyć na Alasce, pośród  Arktycznego Parku Narodowego, a w Kanadzie w miejscowości Churchill w Zatoce Hudson.                                                                                                                                               

Zorza najbardziej widoczna jest pomiędzy równonocą jesienną a wiosenną (od 21 września do 21 marca), w godzinach od 18:00 do 1:00, w strefach podbiegunowych pdczas nocy polarnych.

Czy wiesz że… ? Blask zorzy jest na tyle intensywny, że można przy nim czytać! Kolejną ciekawostką jest to, że w większości przypadków ludzkie oko widzi zorzę polarną w kolorze jasnozielonym, co spowodowane jest słabą wrażliwością oka na kolory w niewielkim oświetleniu (noc). Zatem nie bądźmy zaskoczeni, gdy dopiero na zdjęciach zobaczymy piękne, różnobarwne pasy świateł.

źródło: https://przegladislandzki.pl,  https://vryga.pl/zorza-polarna/, https://tropster.pl/ciekawostki/zorza-polarna, http://dydaktyka.fizyka.umk.pl

tekst i foto : Agnieszka Plucińska