Sandacz (Stizostedion lucioperca) to gatunek ryby drapieżnej należącej do rodziny okoniowatych. Jego rozmiary mogą dochodzić do 1,3 m długości a waga 10 – 15 kg. Sandacz swoim wyglądem przypomina z jednej strony szczupaka – wydłużone ciało, duża paszcza z wielkimi zębami. Z drugiej strony jest podobny do okonia, z którym jest spokrewniony. Świadczą o tym układ i charakter płetw oraz tygrysie pręgi. Wyżej opisane podobieństwo znalazło odwzorowanie w drugim członie nazwy systematycznej lucio (Esox lucius – szczupak) – perca (Perca fluviatilis – okoń).

Sandacz ma duże opalizujące oczy, dzięki którym widzi dobrze w mętnej wodzie oraz po zmierzchu. Lubi wody bogate w plankton stanowiący pokarm jego ofiar, do których należą m. in. ukleje, stynki, kiełbie oraz małe płocie. W odróżnieniu od szczupaka, nie atakuje dużych ofiar, a to za sprawą wąskiego przełyku. Występuje w wodach słodkich, takich jak jeziora, nizinne rzeki, zbiorniki zaporowe, Zalew Szczeciński, Zalew Wiślany oraz w przybrzeżnych wodach Morza Bałtyckiego.

Samce sandacza można określić mianem troskliwych tatusiów, gdyż przygotowują gniazda, do których samica składa ikrę, a tuż po zapłodnieniu nieustannie strzegą miejsca rozrodu przed innymi rybami, stróżując nad gniazdem ciągle wykonuje ruchy płetwami piersiowymi, naganiając tym samym świeżą wodę bogatą w tlen i jednocześnie zabezpieczając narybek przed zamuleniem. Podczas opieki nad potomstwem, niepokojony wykazuje dużą agresję. 

Ten interesujący gatunek przybył do nas przed kilkoma wiekami ze wschodu i bardzo dobrze się zadomowił, zajmując coraz to nowe środowiska wodne. 

Tekst i zdjęcia Wojciech Buczek